Gia Lai: Nỗi lo từ chợ tiêu giống tự phát

Thời điểm này đang giữa mùa mưa, cũng là khi các vườn tiêu tập trung xuống giống mới hoặc trồng dặm. Từ nhu cầu đó, nhiều nơi trên địa bàn huyện Chư Sê (thủ phủ hồ tiêu của tỉnh Gia Lai) đã xuất hiện các “chợ tiêu giống” tự phát bên lề đường.

Chợ tiêu giống tự phát ở thị trấn Chư Sê.

Dọc quốc lộ 14 từ huyện Chư Sê đến huyện Chư Pưh, dễ dàng bắt gặp nhiều điểm bán tiêu giống bên lề đường hoặc tại các ngã ba, ngã tư. Tuy nhiên, các điểm bán tiêu giống tập trung nhiều nhất và có quy mô lớn nhất là tại khu vực cuối thị trấn Chư Sê (huyện Chư Sê). Với hơn chục hộ bán dây tiêu giống, nơi đây được gọi là “chợ tiêu giống”. Đa số người đến huyện Chư Sê buôn bán dây tiêu là từ tỉnh Bình Phước. Theo các hộ này, tiêu giống mang từ tỉnh Bình Phước về bán là giống tiêu Vĩnh Linh. Dây tiêu giống có 2 loại: dây tiêu lươn được ươm trong bầu vài tháng và dây tiêu ác. Giá tiêu lươn dao động từ 5.000 đồng đến 10.000 đồng/dây và tiêu ác từ 20.000 đồng đến 30.000 đồng/dây, tùy vào chất lượng dây đẹp hay xấu.

Với người có kinh nghiệm trồng tiêu thì việc chọn giống là vô cùng quan trọng, bởi chất lượng giống gần như quyết định đến tuổi thọ, năng suất, chất lượng sản phẩm hồ tiêu… Người trồng tiêu rất lo ngại giống tiêu mang mầm bệnh. Do đó, các điểm bán tiêu giống đều được quảng cáo mang tới từ Bình Phước và một số huyện có tỷ lệ tiêu bị bệnh ít như Mang Yang, Đak Đoa… Tuy nhiên, không ai biết chính xác nguồn gốc đích thực của những giống tiêu này và nó có thực sự sạch bệnh như những lời quảng cáo?

Anh Cao Văn Mai (thôn Thủy Phú, xã Ia Blứ, huyện Chư Pưh) mua 100 dây tiêu giống với giá 2 triệu đồng tại “chợ tiêu giống” ven đường cho hay: “Gia đình có 2 ha hồ tiêu đã trồng nhiều năm nhưng do thời gian vừa qua nắng hạn, không có nước tưới nên bị chết nhiều, giờ phải trồng lại. Theo kinh nghiệm của mình thì đây đúng là giống tiêu Vĩnh Linh nhưng chất lượng thì mình không chắc. Thấy nhiều người mua mình cũng mua một ít về trồng thử”. Cũng như anh Mai, nhiều người mua tiêu giống ở đây đều cùng tâm lý họ mua mình cũng mua, vậy thôi.

Hồ tiêu là cây trồng chủ lực, có giá trị kinh tế cao và đang được phát triển mạnh tại một số huyện như: Chư Sê, Chư Pưh, Chư Pah, Đak Đoa, Mang Yang, Chư Prông… Tuy nhiên, về nguồn giống thì chưa có cơ sở ươm giống chất lượng, đảm bảo tiêu chuẩn để bán cho người dân. Do đó, việc các vườn ươm tự phát mọc lên như nấm và nhiều điểm buôn bán cây giống tự phát là điều khó tránh khỏi.

Ông Nguyễn Văn Hợp-Trưởng Phòng NN&PTNT Chư Sê cho biết: Đây là loại cây trồng có giá trị kinh tế cao nhưng đòi hỏi kỹ thuật canh tác rất khó, rất dễ xảy ra dịch bệnh và trên địa bàn thì chưa có nơi cung cấp giống đảm bảo chất lượng. Ngoài một số vườn ươm giống tại chỗ, thời gian gần đây trên quốc lộ 14-đoạn cuối thị trấn Chư Sê, xuất hiện một số điểm bán tiêu giống từ nơi khác đến. Chúng tôi đã phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra nguồn gốc xuất xứ và được biết giống tiêu này ở tỉnh Bình Phước. Chúng tôi đã yêu cầu các hộ này chuyển vào khu vực chợ để tránh làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông. Những giống tiêu này có đảm bảo sạch bệnh hay không thì chưa thể xác minh được nên người dân cần thận trọng và chỉ nên tìm mua giống tại những cơ sở uy tín, đảm bảo chất lượng.