Hàng chục ngàn cây tiêu giống nông dân mua về trồng đã chết rụi, dẫn đến thiệt hại lớn cho người trồng tiêu ở Gia Lai.
Tiêu giống bày bán như… rau
Mất tiền, lỡ vụ
Với hơn 3 ha đất chuẩn bị trồng tiêu, anh Nguyễn Huy Hùng ở xã Đăk Smei, H.Đăk Đoa (Gia Lai) đã đầu tư mua gần 7.000 bầu tiêu với giá 7.000 đồng/bì. Cả vườn tiêu mới trồng chưa đến hai tháng đã chết gần hết, chỉ còn vài trăm bầu. Anh Hùng xót xa: “Bây giờ trồng lại cũng lỡ vụ rồi. Tôi đầu tư vào đây 300 triệu đồng phân bón, thuốc trừ sâu, công cày đất, giống… Xót của, tôi đành bấm bụng mua thêm 3.000 bầu tiêu về trồng. Không dám trồng hết diện tích vì sợ lại hỏng nữa. Nguyên nhân vì sao tôi cũng chưa biết vì mới trồng tiêu lần đầu”.
Tương tự, vợ chồng anh Nguyễn Hòa Bình ở H.Chư Prông mua 2.000 bầu tiêu về trồng nhưng chưa đến một tháng cả vườn tiêu chết hết. “Nhiều nông dân mua đất, đổ tiền trồng tiêu cũng bị tình trạng như chúng tôi. Không ít nguyên nhân tiêu chết được đưa ra, nào là tiêu giống bị chủ vườn phun thuốc kích thích nhiều, tiêu bị bệnh, làm đất, bón phân không đúng kỹ thuật… Nguyên nhân nào xem ra cũng có lý nhưng lý do chính xác là gì thì đến nay không xác định được. Nông dân chúng tôi cứ thế lâm vòng luẩn quẩn”, anh Bình lo lắng.
Thả nổi thị trường
Tại Gia Lai, ngoài khu vực chuyên canh hồ tiêu ở các huyện Chư Sê và Chư Pưh, hàng ngàn nông dân các huyện khác ở Chư Prông hay Đăk Đoa, Mang Yang cũng ồ ạt trồng tiêu. Theo thống kê của cơ quan chức năng, diện tích hồ tiêu ở Gia Lai đã tăng lên chóng mặt với hơn 13.000 ha, trong khi quy hoạch hướng đến năm 2020 chỉ có 6.000 ha.
Để đáp ứng nhu cầu giống tiêu gia tăng cao, hàng trăm điểm cung cấp tiêu giống cắt từ cây (còn gọi là tiêu ác) và trồng bầu (tiêu lương) nở rộ tại Gia Lai. Tuy nhiên, ngành chức năng tỉnh này vẫn chưa có sự quản lý gắt gao nguồn cung giống hồ tiêu. Thị trường này gần như thả nổi. Hàng chục ngàn bầu tiêu giống mua về trồng bị chết, gây thiệt đơn thiệt kép cho nông dân.
Dọc quốc lộ 14 đoạn qua các huyện Chư Sê, Chư Pưh, tiêu ác được người ta bán như… rau. Nhiều người bán quảng cáo nguồn dây tiêu từ Vĩnh Linh, Bình Phước hay các huyện trong tỉnh Gia Lai với mức giá từ 30.000 – 35.000 đồng/dây. Thế nhưng, người mua trả giá xuống còn 10.000 – 15.000 đồng/dây cũng bán. Không chỉ giá cả “loạn”, chất lượng nguồn giống cũng không có ai thẩm định được, mà người mua chỉ biết tin vào lời hứa của người bán. Ông Bảo, một nông dân được xem là “chuyên gia” trong lĩnh vực hồ tiêu, nói: “Năm trước, gia đình tôi ương và bán sạch hơn 200.000 bầu. Năm nay tôi chỉ ương 60.000 bầu. Ai đến mua tôi đều sẵn sàng chỉ dẫn kỹ thuật. Với mức giá 10.000 đồng/bầu, tôi sẽ cử người đến trồng, đảm bảo trong vòng hơn 1 tháng, chết tôi đền. Còn nếu tự mua về trồng tôi bán 6.000 đồng/bầu. Tôi cam đoan giống tiêu nhà ương là tốt. Nếu chết thì do kỹ thuật trồng và chăm sóc (!?)”.
Trong khi nông dân trồng tiêu lo lắng, thì ngành chức năng địa phương vẫn đang rất thụ động tìm hiểu, tư vấn, trợ giúp người trồng tiêu khắc phục khó khăn. Trả lời PV Thanh Niên ngày 13.7, ông Lê Văn Lịnh, Phó giám đốc Sở NN-PTNT Gia Lai, nói: “Chúng tôi sẽ kiểm tra vấn đề tiêu chết nhiều như thế để tìm hiểu nguyên nhân. Nông dân cũng cần xem lại tất cả các khâu chuẩn bị để trồng tiêu cũng như kỹ thuật trồng để tránh thiệt hại không đáng có và lỡ mùa vụ. Nguồn gốc giống cũng cần được lựa chọn kỹ ở những địa chỉ cung cấp uy tín để tiêu không tiềm ẩn bệnh, sinh trưởng tốt khi trồng”.
Cần hướng dẫn quy trình trồng tiêu
Với giá dao động từ 170.000 – 220.000 đồng/kg, trong vài năm trở lại đây hồ tiêu thực sự gây cơn sốt ở Gia Lai cũng như các tỉnh Tây nguyên – nơi thổ nhưỡng tốt cho loại cây này. Diện tích tiêu tăng chóng mặt, nông dân nhiều nơi phá cây trồng khác để trồng tiêu. Thế nhưng, ông Hoàng Phước Bính, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, cảnh báo: “Không dễ ăn đâu. Phải chuẩn tất cả các khâu từ chọn đất, làm đất, chọn giống… Rất nhiều nông dân làm không đúng quy trình. Giống họ mua cũng không chuẩn. Mua phải tiêu có mầm bệnh sẵn thì có trồng và chăm cỡ nào cũng chết, tốn tiền, mất công. Rồi trồng cũng sai nữa. Nói chung, nông dân chưa có một quy trình đúng khi trồng tiêu”.
Các bác cho em hỏi, em trồng tiêu lươn từ đầu mùa mưa nhưng không hiểu tại sao đến nay lá tiêu non phát ra lại toàn màu vàng chanh có đốm. Em chưa bón phân gì cả, ngoài phân chuồng bón lót thôi. Vừa rồi em có rải thuốc Vifu 5G ngăn ngừa tuyến trùng vào gốc không biết có ảnh hưởng gì không,? mong các bác tư vấn cho em, cảm ơn nhiều
Tiêu có khả năng bị thiếu trung vi lượng, không loại trừ còn bị côn trùng chích hút. Bạn chụp vài tấm hình gửi về diễn đàn qua email bác Nguyễn Vịnh để cộng đồng góp ý cụ thể hơn.
Nguyên nhân chính làm tiêu con mới trồng chết : Tiêu giống trong bịch ươm không phát rễ !
Trồng không che nắng làm thay đổi môi trường sống quá đột ngột từ vườn ươm ra rẫy gây sốc.
Phân hữu cơ trong hố trồng chưa hoai gây nóng khi có vài trận mưa xuống !
Tiêu ươm trong bịch thường ra chồi và lá trước một thời gian lâu mới ra rễ ! Không loại trừ người ươm đã dùng phân bón lá phun nhiều lên tiêu mong cho đẹp cành xanh lá !
Trường hợp phun phân bón lá thì tiêu sẽ không muốn ra rễ vì nó chẳng phải lo “kiếm ăn”. Khi trồng tiêu ươm kiểu này thì một thời gian sau hết dưỡng chất trong mô của cây là nó “tiêu luôn” vì đâu có rễ để hút dinh dưỡng nuôi cây !
Nên nhổ mấy hom tiêu chết kia coi có được cái rễ nào không! Hãy cho tay vào trong đất trồng xem đất có bị nóng quá không !
Chịu khó một chút là có kinh nghiệm ngay mà !
Anh Vịnh cho em hỏi tiêu nhà em trồng năm nay là năm thứ 5. Năm vừa rồi thu được 3 tấn rưỡi, trong mùa mưa thì có hiện tượng chết dây chứ k chết bụi, đến đợt mưa to cuối mùa thì phát hiện một số cây bị đen cháy đầu lươn. Em có đổ thuốc Ridomil gold liên tiếp 4lần thì thấy cây vẫn bình thường và chỗ đen đầu lươn ra chồi mới nên em ngưng đỗ thuốc. Nhưng sau thu hoạch thì những cây đó đều chết hết, chết khoảng 200 cây. Vườn nhà tiêu lên rất sung và tốt, có mương thoát nước, đất bằng nhiều, dinh dưỡng cho cây thì em chỉ sài phân và thuốc hoá học, chưa sài sinh học và vi sinh bao giờ. Đến nay tiêu nhà em vẫn đang chết lác đác nhiều. Mong anh giúp đỡ khắc phục và chỉ em cách chăm sóc cho cây.
Chào bạn @Trang Sơn
Bạn chụp một số hình ảnh tiêu thật rõ, gửi qua email nguyenvinh@giatieu.com để tôi trao đổi thêm về quá trình bạn đã chăm sóc, chữa trị. Tôi cần xem xét cụ thể mới hỗ trợ giúp bạn xử lý sâu bệnh và chăm sóc hiệu quả hơn.
Thân
Trồng tiêu lươn trước khi trồng người ta phải dang nắng 15 ngày rồi nên ko cần phải che nữa. Dây nào chết thì cứ cho nó chết (nguồn phải là giống lấy nhà vườn) trồng lại. Như thế những dây sống mới khỏe mạnh, ko lo sau này bị phủ trụ mới chết hoặc nắng quá hay lạnh quá chết !
Năm nay ở Gia Lai, tiêu mua từ những vườn ươm về trồng hầu như là chết. Nguồn giống họ thu gom tùm lum, họ chỉ biết số bầu ươm. Tôi đã từng tới vườn ươm mới đầu họ giới thiệu tiêu giống tốt. Nhưng với cách trao đổi của tôi, chủ vườn ươm đã nói thật ra chủ vườn ươm đã mua giây lươn do những thương lái thu gom về bán 1kg 30 ngàn thì nghĩ làm sao tiêu bảo đảm chất lượng. Nên bà con ta chưa hiểu biết nhiều nên cứ mua về trồng. Khi ươm tiêu đễ bán họ dùng thuốc liên tục làm cho cây phát lá nhiều rễ ít vì được chăm sóc tốt nhưng trồng rất khó sống.